رژیم غذایی BRAT چیست؟ درمان اسهال با رژیم برات

اگر به دنبال یک راه‌حل ساده و مؤثر برای بهبود مشکلات گوارشی هستید، رژیم BRAT می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل باشد. رژیم غذایی BRAT یکی از معروف‌ترین روش‌های تغذیه‌ای است که به ویژه برای افرادی که دچار مشکلات گوارشی مانند اسهال یا استفراغ شده‌اند، توصیه می‌شود. این رژیم شامل چهار غذای ساده و ملایم است: موز  (Bananas)، برنج  (Rice)، پوره سیب (Applesauce) و نان تست (Toast). هدف اصلی رژیم غذایی BRAT، کاهش فشار روی دستگاه گوارش و کمک به بهبود سریع‌تر از شرایط گوارشی است. مواد غذایی موجود در این رژیم، کم‌فیبر و راحت هضم هستند، به همین دلیل اغلب در مراحل اولیه درمان مشکلات معده و روده، به عنوان یک راهکار کوتاه‌مدت معرفی می‌شوند.

رژیم غذایی BRAT به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد، می‌تواند در تسکین علائم گوارشی و کاهش التهاب روده مفید باشد. از آنجایی که این رژیم شامل غذاهایی با محتوای کم‌چربی و کم‌فیبر است، سیستم گوارشی فرصت پیدا می‌کند تا خود را بازسازی کند. علاوه بر این، رژیم غذایی BRAT می‌تواند به حفظ سطح هیدراسیون در بدن کمک کرده و در بازگرداندن تعادل الکترولیتی موثر باشد، به‌ویژه در شرایطی که اسهال شدید باعث از دست رفتن آب و نمک بدن می‌شود. همچنین این رژیم می‌تواند از بروز علائم کم آبی بدن جلوگیری کند. البته باید توجه داشت که رژیم غذایی BRAT تنها یک راهکار موقت است و نمی‌تواند جایگزین یک رژیم غذایی متنوع و متعادل شود. این رژیم معمولا پس از چند روز باید به تدریج با مواد غذایی دیگر تکمیل شود تا از کمبودهای تغذیه‌ای جلوگیری شود. در نهایت، رژیم غذایی BRAT با هدف کمک به بهبود سریع‌تر افراد از مشکلات گوارشی و ایجاد شرایط مساعد برای درمان بیماری‌های معده و روده طراحی شده است. توجه داشته باشید که این رژیم، نوعی رژیم لاغری نیست و برای درمان موقت مشکلات گوارشی به‌کار می‌رود.

رژیم Brat چیست؟

رژیم  BRAT که مخفف چهار غذای ساده و ملایم است (موز، برنج، پوره سیب و نان تست)، به‌طور خاص برای افرادی که دچار مشکلات گوارشی مانند اسهال یا استفراغ شده‌اند، طراحی شده است. هدف از این رژیم، کاهش فشار روی دستگاه گوارش و تسهیل فرایند هضم است. مواد غذایی موجود در این رژیم به‌صورت عمده کم‌فیبر، ساده و راحت هضم هستند که باعث می‌شود مصرف آن‌ها برای سیستم گوارشی تحریک کمتری داشته باشد. در این بخش، به تأثیرات علمی مواد مغذی موجود در رژیم BRAT بر هضم و جذب مواد غذایی پرداخته می‌شود.

تأثیر موز  (Bananas)

موز یکی از اجزای اصلی رژیم BRAT است و به دلیل محتوای بالای پتاسیم، به بهبود تعادل الکترولیتی بدن کمک می‌کند. این میوه همچنین دارای فیبر پکتین است که نوعی فیبر حل‌شونده است و می‌تواند به کاهش اسهال کمک کند. فیبر پکتین باعث جذب آب اضافی در روده و تنظیم حرکات روده می‌شود که به درمان اسهال و جلوگیری از کم‌آبی کمک می‌کند. علاوه بر این، موز به دلیل خاصیت ملایم بودن و هضم آسان، موجب تحریک کمتر معده و روده می‌شود و به فرآیند هضم کمک می‌کند.

تأثیر برنج  (Rice)

برنج سفید یکی دیگر از مواد اصلی رژیم BRAT است که به دلیل کم‌فیبر بودن، هضم راحتی دارد. برنج به‌ویژه برای افرادی که دچار اسهال هستند، مفید است زیرا فاقد ترکیباتی است که ممکن است روده را تحریک کند. این ماده غذایی همچنین به دلیل اینکه کربوهیدرات پیچیده کمی که دارد، به سرعت انرژی را تأمین می‌کند بدون اینکه فشار زیادی بر دستگاه گوارش وارد کند. برنج می‌تواند به جذب مایعات اضافی و کمک به تنظیم حجم مدفوع نیز کمک کند.

تأثیر پوره سیب  (Applesauce)

پوره سیب یکی از اجزای مهم رژیم غذایی BRAT است که نقش مؤثری در بهبود مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ ایفا می‌کند. پوره سیب به دلیل ویژگی‌های خاص خود، به راحتی هضم می‌شود و از تحریک اضافی روده‌ها جلوگیری می‌کند.

تأثیر نان تست  (Toast)

نان تست یا نان خشک‌شده، یکی دیگر از مواد موجود در رژیم BRAT است که به دلیل کم‌چربی بودن و محتوای کم‌فیبر، برای افرادی که مشکل گوارشی دارند، مناسب است. نان تست به عنوان یک کربوهیدرات ساده عمل می‌کند و به دلیل خشک بودن، از تحریک معده و روده جلوگیری می‌کند. این ماده غذایی همچنین در کمک به کاهش احساس تهوع و فراهم آوردن انرژی سریع، موثر است.

مطلب پیشنهادی: موقع گرسنگی چی بخوریم چاق نشیم؟

اثرات کلی رژیم BRAT بر سیستم گوارشی

رژیم BRAT به دلیل استفاده از مواد غذایی کم‌فیبر و ساده، تأثیرات مثبت زیادی بر سیستم گوارشی دارد. این رژیم از طریق کاهش تحریک روده‌ها و معده، به هضم بهتر مواد غذایی کمک کرده و فرایند جذب مواد مغذی را تسهیل می‌کند. غذاهای موجود در این رژیم نه‌تنها باعث کاهش التهاب و تحریکات روده‌ای می‌شوند، بلکه به بازسازی و بهبود شرایط گوارشی پس از بیماری‌های معده مانند رفلاکس معده و روده‌ای کمک می‌کنند. از آنجا که رژیم BRAT به راحتی هضم می‌شود، می‌تواند به افراد مبتلا به مشکلات گوارشی، به ویژه در مراحل اولیه درمان، کمک زیادی کند.

با این حال، باید توجه داشت که این رژیم غذایی برای مدت طولانی مناسب نیست و نباید جایگزین یک رژیم غذایی متعادل و متنوع شود. استفاده از رژیم BRAT معمولاً برای چند روز به عنوان یک راهکار موقت توصیه می‌شود تا دستگاه گوارش زمان کافی برای بهبودی داشته باشد.

درمان اسهال با رژیم BRAT

رژیم BRAT به عنوان یک راهکار مؤثر برای مدیریت اسهال شناخته می‌شود، زیرا مواد غذایی موجود در آن به کاهش التهاب روده و تنظیم حرکات روده کمک می‌کنند. این رژیم شامل غذاهای کم‌فیبر مانند برنج، نان تست، موز و سیب‌ است که هضم آن‌ها راحت و بی‌استرس برای سیستم گوارشی است. مصرف مواد غذایی کم‌فیبر به ویژه در دوره‌های اسهال، از تحریک اضافی روده‌ها جلوگیری می‌کند و باعث کاهش التهاب در دیواره روده می‌شود. همچنین، این مواد به جذب آب اضافی از روده کمک کرده و به تنظیم حجم مدفوع و جلوگیری از کم‌آبی بدن می‌پردازند. به همین دلیل، رژیم BRAT می‌تواند به‌طور موقت به کنترل اسهال و تسهیل بهبودی دستگاه گوارش کمک کند. علاوه بر این چهار ماده غذایی برای درمان اسهال از سیب زمینی آبپز و سینه مرغ آبپز بدون ادویه های تحریک کننده مثل فلفل هم استفاده می‌شود. این مواد غذایی هم روده را تحریک نمی‌کنند و به قوام مدفوع کمک می‌کنند.

پتاسیم در رژیم BRAT

پتاسیم یکی از الکترولیت‌های حیاتی است که نقش اساسی در حفظ تعادل مایعات بدن و عملکرد صحیح عضلات و سیستم عصبی ایفا می‌کند. در رژیم BRAT، موز به‌عنوان یک منبع غنی از پتاسیم شناخته می‌شود و نقش کلیدی در مقابله با کم‌آبی ناشی از اسهال و استفراغ دارد.

اهمیت پتاسیم در مقابله با کم آبی بدن

1. حفظ تعادل مایعات و الکترولیت‌ها: اسهال و استفراغ می‌توانند منجر به از دست رفتن سریع آب و الکترولیت‌ها، به‌ویژه سدیم و پتاسیم، از بدن شوند. پتاسیم کمک می‌کند تا تعادل مایعات داخل و خارج سلول‌ها حفظ شود و از خشکی و کم‌آبی بدن جلوگیری کند. مصرف موز در رژیم BRAT می‌تواند این کمبود را جبران کرده و از بروز مشکلاتی مانند گرفتگی عضلانی و اختلالات قلبی که ممکن است به‌دلیل کمبود پتاسیم رخ دهد، پیشگیری کند.
2. تنظیم عملکرد روده: پتاسیم همچنین در حفظ عملکرد طبیعی روده‌ها مؤثر است. این ماده معدنی به کنترل انقباضات عضلات روده کمک کرده و از ایجاد اسهال شدید یا ادامه‌دار جلوگیری می‌کند. در رژیم BRAT، مصرف موز به دلیل داشتن پتاسیم به تسکین علائم گوارشی و بازسازی سریع‌تر روده‌ها کمک می‌کند.
3. جذب آب و بهبود هیدراسیون: موز نه‌تنها به تأمین پتاسیم کمک می‌کند بلکه باعث جذب آب از روده‌ها هم می‌شود که این موضوع به بهبود هیدراسیون بدن در شرایط اسهال و استفراغ بسیار حائز اهمیت است. مصرف موز به‌ویژه در روزهای اول اسهال می‌تواند به سرعت تعادل مایعات بدن را بازیابی کند.

در نتیجه، پتاسیم موجود در موز در رژیم BRAT با جبران کم‌آبی و بازگرداندن تعادل الکترولیتی، نقش مهمی در تسریع فرایند بهبود اسهال و استفراغ ایفا می‌کند.

رژیم BRAT برای کودکان

رژیم BRAT برای کودکان یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ است؛ اما تفاوت‌هایی در نحوه استفاده از آن نسبت به بزرگسالان وجود دارد. این رژیم شامل غذاهایی است که به راحتی هضم می‌شوند و فشار کمی بر دستگاه گوارش وارد می‌کنند.

تفاوت‌های رژیم BRAT برای کودکان و بزرگ‌سالان

1. حساسیت بیشتر دستگاه گوارش کودکان: دستگاه گوارش کودکان حساس‌تر از بزرگ‌سالان است، بنابراین برای آن‌ها باید رژیم BRAT با احتیاط بیشتری معرفی شود. برخی کودکان ممکن است به‌راحتی نتوانند حتی غذاهای ساده‌ای مانند برنج یا موز را هضم کنند.
2. نیاز به دریافت انرژی بیشتر: کودکان به انرژی بیشتری نسبت به بزرگ‌سالان نیاز دارند. رژیم BRAT ممکن است برای آن‌ها از نظر کالری و پروتئین کافی نباشد. به همین دلیل در رژیم کودکان علاوه بر موادغذایی ذکر شده از موادی مثل کرکرها، چوب شور، چای رقیق و کمرنگ، نوشابه مشکی گاز گرفته شده، اوتمیل پوره شده و پخته، لعاب گندم و آبِ گوشت هم جهت تامین نیاز بدن آنها استفاده می‌شود.
3. مدت زمان مصرف: در حالی که رژیم BRAT می‌تواند برای بزرگ‌سالان به‌مدت چند روز مؤثر باشد، برای کودکان، استفاده از آن باید محدودتر باشد. مصرف طولانی‌مدت رژیم BRAT می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی در کودکان شود.

موارد احتیاط

• آب‌رسانی کافی: در کودکان مبتلا به اسهال یا استفراغ، حفظ هیدراسیون بسیار مهم است. باید به‌طور مرتب مایعات (مانند آب، محلول‌های الکترولیتی مثل ORS) به کودک داده شود تا از کم‌آبی جلوگیری شود.
• نظارت دقیق: والدین باید در طول مصرف رژیم BRAT، وضعیت کودک را نظارت کنند و در صورت عدم بهبود، فورا به پزشک مراجعه کنند.

در نهایت، رژیم BRAT می‌تواند به‌عنوان یک راهکار موقت برای کودکان در درمان مشکلات گوارشی مؤثر باشد؛ اما استفاده طولانی‌مدت از آن بدون نظارت پزشکی توصیه نمی‌شود.

مقاله‌ای برای شما: استپ وزنی چیست؟

آیا می‌توان از رژیم BRAT برای بهبود کارکرد روده استفاده کرد؟

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های مفیدی هستند که به حفظ تعادل میکروبی روده کمک می‌کنند و در بهبود سلامت گوارشی نقش دارند. در رژیم BRAT، اگرچه مواد غذایی اصلی (مانند موز، برنج، نان تست و پوره سیب) به‌طور عمده از مواد ساده و کم‌فیبر تشکیل شده‌اند، افزودن پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد روده کمک کند. پروبیوتیک‌ها با افزایش تعداد باکتری‌های مفید در روده، می‌توانند از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری کرده و فرایند هضم را تسهیل کنند.

به‌ویژه در شرایطی که اسهال و استفراغ باعث تغییرات در تعادل میکروبی روده می‌شود، مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بازسازی فلور میکروبی روده کمک کند و به تسکین التهاب و بهبود عملکرد گوارشی کمک کند. برای مثال، مصرف ماست پروبیوتیک یا مکمل‌های پروبیوتیکی همراه با رژیم BRAT می‌تواند اثرات مثبتی در درمان اسهال داشته باشد. با این حال، مصرف پروبیوتیک‌ها باید تحت نظر پزشک انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد.

مقایسه رژیم BRAT با سایر رژیم‌های غذایی کم‌فیبر در درمان اسهال

رژیم BRAT یکی از رژیم‌های کم‌فیبر شناخته‌شده برای درمان اسهال است که به‌ویژه در مراحل اولیه بیماری توصیه می‌شود. مشابه رژیم BRAT، رژیم‌های کم‌فیبر دیگری هم برای کاهش تحریک روده و تسهیل هضم طراحی شده‌اند. به‌عنوان مثال، رژیم SCD (Specific Carbohydrate Diet) یا رژیم BRATT که شامل غذاهای مشابه ولی با کمی تفاوت در ترکیب مواد غذایی است، هم برای درمان اسهال مفید هستند.

با این حال، رژیم BRAT به دلیل سادگی و دسترسی بالا، بیشتر برای شرایط اسهال موقت و ملایم توصیه می‌شود اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی راه های بهتر و با موادغذایی بیشتری برای درمان اسهال و جلوگیر از کم آبی بدن کودکان استفاده می‌شود. در مقایسه با دیگر رژیم‌های کم‌فیبر، BRAT معمولا محدودیت‌های کمتری در انتخاب غذا دارد و برای کودکان و بزرگ‌سالان به راحتی قابل استفاده است. از سوی دیگر، رژیم‌های پیچیده‌تر مانند SCD ممکن است تأثیرات بلندمدت‌تری در بهبود بیماری‌های گوارشی مزمن داشته باشند، اما اجرای آن‌ها نیاز به نظارت دقیق‌تر دارد.

رژیم SCD هم رژیم امنی برای رعایت طولانی مدت نیست و شامل کربوهیدراتهای آسان هضم تر بوده و موادی مثل دانه ها و محصولات آنها را حذف کرده و از محصولاتی مثل نان، ماکارونی و غلات صبحانه نیز استفاده نمی‌کنند. این رژیم بیشتر در افرادی که مشکلاتی نظیر کرون، سلیاک و IBD دارند استفاده می‌شود که بهتر است حتما تحت نظر پزشک باشد تا نیازهای تغذیه ای افراد نادیده گرفته نشود. مصرف فروکتوز و محصولاتی که قند ساده زیاد دارند هم در این رژیم ممنوع است.

توصیه های پزشکی در زمان استفاده از رژیم BRAT

رژیم BRAT به‌عنوان یک روش موقت برای مدیریت اسهال و مشکلات گوارشی در شرایط خاص توصیه می‌شود؛ اما استفاده از آن باید با احتیاط و طبق توصیه‌های پزشکی انجام شود. در اینجا نکات کلیدی برای استفاده صحیح از رژیم BRAT بر اساس شرایط بالینی و توصیه‌های پزشکان آمده است:

1. زمان استفاده از رژیم BRAT: رژیم BRAT معمولا برای شرایط اسهال حاد و موقتی، به‌ویژه در 24 تا 72 ساعت اول، پیشنهاد می‌شود. این رژیم باید پس از کنترل علائم اولیه مانند اسهال و استفراغ آغاز شود تا فشار کمتری بر سیستم گوارش وارد شود.
2. استفاده کوتاه‌مدت: رژیم BRAT برای مدت طولانی مناسب نیست زیرا ممکن است باعث کمبود برخی مواد مغذی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و ویتامین‌ها شود. پس از چند روز، باید رژیم غذایی متنوع‌تری با مواد مغذی کامل‌تر وارد شود.
3. نظارت بر وضعیت هیدراسیون: یکی از نکات حیاتی در استفاده از رژیم BRAT، حفظ هیدراسیون است. مصرف مایعات به همراه رژیم (مثل آب و محلول‌های الکترولیتی) ضروری است تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود. رژیم BRAT به خودی خود نمی‌تواند آب کافی به بدن برساند.
4. مراقبت در مورد کودکان: در مورد کودکان، رژیم BRAT باید تحت نظارت پزشک انجام شود و در صورت عدم بهبودی، باید به رژیم‌های غذایی متنوع‌تر و مناسب‌تر منتقل شوند. علاوه بر این، استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بازسازی فلور روده کمک کند.
5. پزشک را در جریان بگذارید: اگر اسهال یا علائم گوارشی بیش از 48 ساعت ادامه یابد یا همراه با علائم شدید مانند تب بالا، خونریزی، یا کاهش شدید وزن باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد. در این شرایط، پزشک ممکن است نیاز به تغییر روش درمان یا انجام آزمایشات تکمیلی داشته باشد.

استفاده از رژیم BRAT به‌عنوان یک راهکار موقت و ساده برای درمان اسهال مؤثر است، اما باید با دقت و بر اساس شرایط بالینی فردی صورت گیرد تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.