آزمایش crp چیست؟ بیماری های مرتبط با crp کدامند؟

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که بدن چگونه به التهاب‌ها و عفونت‌ها واکنش نشان می‌دهد؟ آزمایشی به نام CRP دقیقاً همین موضوع را بررسی می‌کند. در زمان ابتلا به برخی بیماری‌های التهابی، پزشکان درخواست انجام آزمایش  crp را دارند. آزمایش crp می‌تواند شدت و ضعف بیماری‌هایی همچون آرتریت روماتوئید، لوپوس و بیماری‌های روده‌ای را نشان دهد. علاوه بر آن آزمایش crp، نمایانگر عفونت‌های پنهان بدن نیز هست.

crp یک پروتئین واکنشی است. این پروتئین توسط کبد تولید می‌شود. زمانی هم که بدن با عفونت یا التهابی روبرو ‌شود، سطح آن در خون افزایش پیدا می‌کند. التهاب، واکنش طبیعی بدن به آسیب یا عفونت است. این واکنش، بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود و هدف آن محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی مضر است. علاوه‌بر آن در صورتی که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به بدن وارد شوند، سیستم ایمنی را تحریک کرده و منجر به التهاب می‌شود. از طرفی گاهی تجویز آزمایش crp برای تشخیص بیماری‌های قلبی است. در واقع crp در آزمایش خون نشان‌دهنده وجود و میزان التهاب در بدن است. در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر آزمایش crp، سطح پروتئین واکنشی C در خون و بیماری‌های مرتبط با آن می‌پردازیم؛ اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشید، با ما همراه باشید.  

crp در آزمایش خون نشانه چیست؟

crp مخفف C-Reactive Protein یا پروتئین واکنشی C است. این پروتئین را کبد تولید می‌کند و در پاسخ به التهاب در بدن هم آزاد می‌شود. هر زمان که بدن با عفونت یا التهاب مواجه می‌شود، سطح crp در خون شما افزایش می‌یابد و آزمایش crp خون مثبت می‌شود. به همین دلیل از میزان این پروتئین در خون می‌توان میزان التهاب بدن را مشخص کرد.

این پروتئین واکنشی، برای تشخیص بیماری‌های عفونی مانند عفونت‌های باکتریایی، قارچی، ویروسی، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های قلبی و پیگیری روند درمان بیماری‌ها کاربرد دارد.

در واقع اگر در آزمایش crp، سطح این پروتئین نرمال باشد به معنای پایین بودن سطح التهاب در خون است. سطح بالای در آزمایش خون crp نیز نشان‌دهنده وجود التهاب در بدن است. این افزایش می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت، آسیب بافتی، بیماری‌های خودایمنی و برخی سرطان‌ها رخ دهد. سطح پایین crp به طور معمول هم نشان‌دهنده این است که التهابی در بدن وجود ندارد. میزان نرمال crp در خون، 0.3 mg/dL است.

چرا آزمایش crp تجویز می‌شود؟

آزمایش crp یکی از آزمایش‌های رایجی است که توسط پزشکان برای بررسی وجود التهاب در بدن تجویز می‌شود. دلایل اصلی تجویز این آزمایش توسط پزشکان، تشخیص عفونت، نظارت بر بیماری‌های التهابی و بررسی روند آن‌ها، تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی، نظارت بر روند بهبود پس از جراحی یا آسیب و ارزیابی بیماری‌های خودایمنی است. در واقع crp در آزمایش خون نشان‌دهنده وجود این بیماری‌ها در بدن است.

درواقع افزایش ناگهانی و قابل توجه سطح crp در خون نشانه وجود عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی در بدن است. در بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و بیماری‌های روده‌ای التهابی نیز سطح crp به پزشک در ارزیابی شدت بیماری و پاسخ به درمان کمک می‌کند. در صورتی که پزشک احتمال وجود بیماری‌های قلبی و یا خطر آن‌ها را احساس کند، درخواست آزمایش crp  می‌دهد. پس از انجام جراحی و در دوره نقاهت آن، پزشکان برای بررسی روند بهبود پس از جراحی و یا بررسی وجود عفونت در بدن، این آزمایش را تجویز می‌کنند. به طور معمول هم پزشکان با مشاهده علائمی همچون تب و لرز شدید، درد عضلات و مفاصل، قرمزی و تورم در هر قسمت از بدن و همچنین پس از انجام پس از جراحی درخواست آزمایش crp را برای تشخیص علت و پیشگیری از ابتلا درخواست می‌کنند.

شرایط انجام آزمایش crp چیست؟

به صورت کلی انجام crp، نیازی به آمادگی خاص و شرایط خاصی ندارد. درواقع می‌توانید در هر زمان از روز این آزمایش را انجام دهید، زیرا نیازی به ناشتا بودن یا محدودیت غذایی خاصی نیست. با این حال، برخی عوامل ممکن است بر نتایج آزمایش crp تاثیر بگذارند و با رعایت آن‌ها، نتایج آزمایش دقیق‌تر خواهد بود:

• انجام ورزش‌های سنگین یا فعالیت‌های بدنی شدید سطح crp در آزمایش خون را به صورت موقتی افزایش می‌دهند. به همین دلیل بهتر است قبل از انجام آزمایش از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
• وجود هرگونه بیماری حاد یا عفونت می‌تواند بر سطح crp تاثیر گذاشته و نتایج آزمایش آن را تغییر دهد؛ بهتر است پزشک را از وجود این بیماری‌ها مطلع کنید.
• برخی داروها نیز سطح crp را تغییر می‌دهند. به همین دلیل بهتر است پیش از انجام آزمایش نام داروهای خود را به اطلاع پزشک برسانید.

Crp در آزمایش خون؛ نشانه التهاب در بدن

مثبت بودن crp  در آزمایش خون به این معنی است که سطح پروتئین واکنشی در خون بالاتر از حد نرمال است. چرا که زمانی که بدن با عفونت یا التهابی روبرو می‌شود، سطح این پروتئین افزایش پیدا می‌کند. Crp مثبت در آزمایش خون هم به دلایلی همچون عفونت، آسیب بافتی، بیماری‌های قلبی و برخی از سرطان‌ها رخ می‌دهد؛ به عنوان مثال هرگونه آسیب به بافت‌های بدن، مانند سوختگی، جراحی یا آسیب‌های ناشی از تروما، می‌تواند باعث افزایش crp شود.

دلایل افزایش CRP در آزمایش خون

CRP در پاسخ به التهاب در بدن افزایش می‌یابد. بنابراین، افزایش سطح CRP در آزمایش خون اغلب نشان‌دهنده وجود یک نوع التهاب در بدن است. علل اصلی افزایش crp عبارتند از:

• عفونت‌های باکتریایی (مانند پنومونی، عفونت ادراری)
• عفونت‌های ویروسی (مانند آنفلوآنزا، کروناویروس)
• عفونت‌های قارچی
• آرتریت روماتوئید
• لوپوس
• بیماری کرون
• کولیت اولسراتیو
• سکته قلبی
• آنژین
• آترواسکلروز
• برخی از انواع سرطان
• سوختگی‌ها
• آسیب‌های بافتی
• جراحی
• مصرف برخی داروها
• چاقی
• سیگار کشیدن

چه بیماری‌هایی مرتبط با crp هستند؟

طیف وسیعی از بیماری‌ها وجود دارند که سطح crp  خون را افزایش می‌دهند؛ در واقع معنی آن این است که این بیماری‌ها عفونت و التهاب را در بدن بالا می‌برند و به سبب همین بیماری‌ها، میزان crp در آزمایش خون مثبت می‌شود. برخی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• بیماری‌های عفونی مانند پنومونی، عفونت ادراری، عفونت‌های پوستی، عفونت‌های دستگاه گوارش، آنفولانزا، کروناویروس، هپاتیت و عفونت‌های قارچی پوست و ناخن
• بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• برخی از انواع سرطان همچون سرطان لنفوم‌ها
• بیماری‌های کلیوی

علاوه بر موارد بالا، سیگار و مصرف الکل نیز در افزایش عفونت بدن موثر هستند.

میان آزمایش crp و تشخیص سرطان، ارتباطی وجود دارد؟

آزمایش CRP به تنهایی نمی‌تواند به عنوان یک ابزار تشخیصی قطعی برای سرطان استفاده شود. اما این آزمایش به عنوان یک نشانگر غیرمستقیم از وجود التهاب در بدن عمل می‌کند. دلیل این امر هم این است که crp یک پروتئین است که در پاسخ به التهاب در بدن تولید می‌شود. بسیاری از انواع سرطان هم باعث التهاب در بدن می‌شوند. کاربرد آزمایش crp در تشخیص سرطان، شامل کمک به تشخیص اولیه آن می‌شود. افزایش سطح crp در برخی موارد می‌تواند پزشک را به وجود یک مشکل زمینه‌ای مانند عفونت یا التهاب مزمن مشکوک کند. در برخی سرطان‌ها، این التهاب یکی از علائم اولیه بیماری است.

کاربرد دیگر آن نیز نظارت بر درمان است. سطح crp می‌تواند به عنوان یک نشانگر برای نظارت بر پاسخ بیمار به درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد. کاهش سطح crp نشان‌دهنده موثر بودن درمان است. و در نهایت هم تشخیص عود بیماری با استفاده از  crp انجام می‌شود. افزایش مجدد سطح crp پس از دوره درمان می‌تواند نشان‌دهنده عود سرطان باشد. در هر صورت افزایش سطح crp در آزمایش خون دلایل مختلفی دارد، از جمله عفونت، بیماری‌های التهابی و حتی برخی از شرایط خوش‌خیم و لزوما نشاندهنده سرطان نیست. از طرفی هم سطح crp در افراد مبتلا به سرطان ممکن است طبیعی باشد. در نتیجه آزمایش crp به تنهایی برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شود؛ اما این آزمایش به عنوان یک ابزار کمکی در کنار سایر آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نقش crp در تشخیص بیماری‌های روماتیسمی

همانطور که گفتیم زمانی که بدن با عفونت یا التهاب روبرو می‌شود، کبد تولید crp را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، آزمایش CRP یکی از آزمایش‌های رایج برای ارزیابی وجود التهاب در بدن است. بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی نیز با التهاب مزمن همراه هستند. در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خود حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به مفاصل و سایر بافت‌ها می‌شود. کاربرد این آزمایش در تشخیص بیماری‌های روماتیسمی این است که با افزایش سطح crp، پزشک به وجود یک بیماری التهابی مانند آرتریت روماتوئید مشکوک می‌شود. سطح crp همچنین برای نظارت بر فعالیت این بیماری و پاسخ به درمان آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاهش سطح crp اغلب نشان‌دهنده بهبود التهاب است.

برای تشخیض بیماری‌های روماتیسمی به طور معمول، آزمایش‌های دیگری نیز تجویز می‌شوند. ESR، میزان رسوب گلبول‌های قرمز را نشان داده و مانند crp، وجود التهاب در بدن را نشان می‌دهد.  آزمایش فاکتور روماتوئید (RF) هم برای تشخیص آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود.

سطح crp را چگونه کاهش دهیم؟

همان‌طور که اشاره کردیم، سطح بالای crp در آزمایش crp می‌تواند نشانگر بیماری‌های عفونی، بیماری‌های قلب و التهابی باشد. به همین علت برای کاهش سطح بالای crp که به دلیل وجود این بیماری‌ها است، در ابتدا باید بیماری‌های زمینه‌ای را درمان کنید. بالا بودن میزان crp در خون می‌تواند بر روی میزان متابولیسم پایه بدن شما نیز تاثیر بگذارد.

پس از آن هم ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند در کاهش التهابات و عفونت‌های بدن موثر باشد. با در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم، می‌توان عفونت و التهاب بدن را کم کرد. این رژِم غذایی بهتر است غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل، ماهی‌های چرب و آجیل باشد؛ زیرا تنها در این صورت به کاهش التهاب کمک می‌کند. رژیم مدیترانه‌ای نیز به دلیل خاصیت ضدالتهابی‌اش نیز یک رژیم لاغری است که بسیار توصیه می‌شود.

از طرفی ممکن است دلیل سطح بالای  crp در آزمایش خون، چاقی و اضافه وزن بیش از حد باشد؛ چرا که چاقی با افزایش سطح crp مرتبط است. کاهش وزن حتی در مقدار کم تاثیر قابل‌توجهی بر سطح crp دارد. انجام ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن و شنا نیز در کاهش التهاب موثر هستند. برای کاهش میزان التهاب بهتر است فعالیت ورزشی منظمی را درون برنامه زندگی خود جای دهید. استرس خود عامل التهاب است؛ پس انجام تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند مفید باشند. مصرف برخی مکمل‌ها امگا 3 نیز موثر هستند. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب، آجیل و دانه‌ها خواص ضدالتهابی دارند. علاوه بر آن مصرف ویتامین D و پروبیوتیک‌ها تاثیرگذار در کاهش التهاب هستند.

مطلب پیشنهادی: علت ریزش مو و روش های جلوگیری و درمان آن

جمع‌بندی

آزمایش CRP به عنوان یک ابزار تشخیصی ارزشمند، در تشخیص و مدیریت طیف وسیعی از بیماری‌ها به کار می‌رود. این آزمایش نه تنها در تشخیص عفونت‌های حاد بلکه در ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی عروقی نیز کاربرد دارد. سطح بالای CRP به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، نشان‌دهنده افزایش خطر بروز عوارض قلبی است. بنابراین، پزشکان با استفاده از نتایج آزمایش CRP می‌توانند اقدامات پیشگیرانه لازم را برای کاهش این خطر انجام دهند.

این مطلب صرفا با هدف آموزش و اطلاع‌رسانی منتشر شده است. پیش از استفاده از توصیه‌های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه‌ی رفع مسؤولیت بلاگ فیتوجت را مطالعه نمایید.